Την Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2019, οι μαθητές του Ανθρωπιστικού Προσανατολισμού της  Β΄τάξης του Λυκείου μας επισκέφθηκαν το Μουσείο Μικρασιατικού Ελληνισμού «Φιλιώ Χαϊδεμένου».

Το Μουσείο Μικρασιατικού Ελληνισμού λειτούργησε για πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του 1990, στο παλιό κτίριο του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας. Μετά τον μεγάλο σεισμό του 1999, το κτίριο υπέστη σοβαρές ζημιές και τα εκθέματα αποσύρθηκαν.
Το μουσείο βρήκε στέγη λίγα χρόνια αργότερα στο κτίριο του Ιδρύματος Απόδημου Ελληνισμού «Ανδρέας Παπανδρέου», το οποίο εγκαινιάστηκε από τον Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. Παρόλα αυτά, το μουσείο υπολειτουργούσε ως συνέπεια της έλλειψης πόρων και προσωπικού. Η Φιλιώ Χαϊδεμένου ξεκίνησε εκ νέου την προσπάθεια φτάνοντας μέχρι το γραφείο του Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή. Τελικά, στις 2/4/2007 το Μουσείο, το οποίο φέρει το όνομά της, επανεγκαινιάστηκε από τον τότε Πρωθυπουργό και πλέον λειτουργεί κανονικά φιλοξενώντας περισσότερα από 500 εκθέματα, από τα 1500 που διαθέτει η συλλογή.

Περιλαμβάνει κειμήλια από τη Μικρά Ασία (λάβαρα, στολές, λευκά είδη, βιβλία, έγγραφα, χρηστικά αντικείμενα, κ.λπ.) που δώρισαν Μικρασιάτες, τόσο από τον Δήμο, όσο και από άλλα σημεία της Ελλάδας και του κόσμου.

Η περισυλλογή των κειμηλίων άρχισε το 1991 με τη φροντίδα της Μικρασιάτισσας Φιλιώς Χαϊδεμένου, που παρότι ξεκίνησε την προσπάθεια σε προχωρημένη ηλικία, αφού είχε ξεπεράσει τα 90 της χρόνια, δούλεψε ακούραστα για να δει την ιδέα της να πραγματοποιείται. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να ταξιδέψει στα Βουρλά της Μικράς Ασίας, τη γενέτειρά της, για να φέρει χώμα και σκόνη από την Αναξαγόρειο Σχολή με σκοπό να τα εκθέσει στο μουσείο. Εκτός από αυτό το ταξίδι, η γιαγιά Φιλιώ όργωσε την Ελλάδα για να ενημερώσει τους απανταχού Μικρασιάτες για το μουσείο. Η ανταπόκριση υπήρξε συγκλονιστική, αφού Ελληνες από κάθε γωνιά της Γης επικοινώνησαν μαζί της και προσέφεραν προσωπικά αντικείμενα για να εκτεθούν στο Μουσείο.

Οι μαθητές μας ξεναγήθηκαν στη γενική έκθεση από την κ.  Στεργίου, υπεύθυνη του  εκπαιδευτικού προγράμματος του Μουσείου,  και είδαν τα κειμήλια/εκθέματα που φιλοξενεί. Έγινε αναλυτική περιγραφή των εκθεμάτων αλλά και εκτενής αναφορά στα ιστορικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής και τον ξεριζωμό του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας.

«Όσο ζω κι αναπνέω δεν θα σταματήσω ποτέ να μιλώ για όσα ζήσαμε οι Έλληνες της Σμύρνης, της Μικράς Ασίας, με τη Φωτιά, τον διωγμό, τον ξεριζωμό μας από τα άγια χώματα, την καταδίκη σε προσφυγιά… Αυτά τα μάτια ώσπου να κλείσουν, θα βλέπουν μπροστά τους τα όσα έγιναν, και δεν συμφέρουν, και το στόμα μου θα μιλά για το άδικο του Ελληνισμού και θα ζητά την επιστροφή εκεί που είδαμε το φως, που μεγαλώσαμε, προκόψαμε, για να χαθούν όλα μέσα στον καπνό και στη φωτιά»…

  (Φιλιώ Χαϊδεμένου) 

(Βουρλά Μ. Ασίας 1899 – Ν. Φιλαδέλφεια 6.6.2007)