Η δυναμική ενός ταξιδιού μπορεί να μετρηθεί μόνο με τη μνήμη. Με απλά λόγια τι θυμάμαι από «τη διαδρομή», στη συγκεκριμένη περίπτωση στο κέντρο της Ευρώπης, μεσούντος του ελληνικού καλοκαιριού. Κάθε τόπος έχει τη δική του ιστορία μέσα στον χρόνο, όπως ο άνθρωπος την ορίζει, αλλά και ό,τι του χαρίστηκε από τη φύση. Από αυτή τη διαδρομή έχουμε να θυμόμαστε τα μεγάλα ποτάμια που διαρρέουν τις πόλεις και τα διασχίζουν πλοία επιβατηγά και εμπορικά και γύρω από αυτά τις πόλεις με τα παλιά και τα καινούργια κεραμoσκεπή σπίτια βαμμένα λευκά, κίτρινα, κεραμιδί, γαλάζια, τις γέφυρες, τα εστιατόρια στις όχθες τους, τα πολύχρωμα λουλούδια στα μπαλκόνια και τους δρόμους, τα καφέ και τις κεντρικές πλατείες με τα σιντριβάνια και τα αγάλματα των βασιλέων, των ευγενών, των καλλιτεχνών, των τοπικών ηρώων. Είδαμε πόλεις με πλατιούς δρόμους, αποτέλεσμα πολεοδομικού σχεδιασμού, δρόμους πλακόστρωτους, ειδικά στο ιστορικό κέντρο αυτών, με μεγάλα πάρκα και μεγαλοπρεπείς κυρίως γοτθικού ρυθμού εκκλησίες με πολύχρωμα βιτρό, να σχίζουν τον ουρανό με τα θεόρατα καμπαναριά τους και τις οξείες απολήξεις τους, τους σταυρούς και τους ανεμοδείκτες, κλειστές αγορές, τουριστικά εμπορικά, παραμυθένιες βιτρίνες ζαχαροπλαστείων. Είδαμε πόλεις με νεοκλασικά κτήρια πλάι στα νεότευκτα μοντέρνα, ολυμπιακές αθλητικές εγκαταστάσεις, ποδηλατοδρόμους, διοικητικά κτήρια, πανεπιστήμια, μουσεία τέχνης και τεχνολογίας. Περπατήσαμε στους δρόμους του κρασιού, με τους απέραντους αμπελώνες και τα χαρακτηριστικά αλσατικά κτήρια και στις πλαγιές των Άλπεων, πάνω σε κρεμαστές γέφυρες, πλάι σε άμαξες που έσερναν γεροδεμένα βαυαρικά άλογα, για να φτάσουμε στο κάστρο ενός ρομαντικού βασιλιά. Συγκλονιστήκαμε και κλάψαμε όταν ήρθαμε αντιμέτωποι με την ανθρώπινη βαναυσότητα στους στρωμένους με γκρι χαλίκι δρόμους ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης και εργασίας και είπαμε «ποτέ ξανά».
Όλες αυτές οι αναμνήσεις συνδέονται με τους δύο κύριους προορισμούς μας, το Στρασβούργο και το Μόναχο αλλά και την πανεπιστημιούπολη της Χαϊδελβέργης, το κοσμικό Μπάντεν-Μπάντεν, ιαματικό θέρετρο, γνωστό ως «θερινή πρωτεύουσα της Ευρώπης, δίπλα στον Μέλανα Δρυμό, τα χωριά της Αλσατίας Riquewihr και Colmar και το Νταχάου. Στο Στρασβούργο, την «πόλη των σταυροδρομιών», περιηγηθήκαμε την Petite France στις όχθες του ποταμού Ιλλ, χαρακτηρισμένη ως «Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς», επισκεφτήκαμε το σύμβολο της πόλης, τον 149 μέτρων ύψους γοτθικό Καθεδρικό Ναό του Στρασβούργου, τον πύργο των Ροάν και ξεναγηθήκαμε στους χώρους του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για των οποίων τον θεσμικό ρόλο ενημερωθήκαμε αναλυτικώς. Φτάνοντας στο Μόναχο, μέσω της εθνικής οδού με τα σπαρμένα με σιτάρια και καλαμπόκια κτήματα εκατέρωθεν αυτής, επισκεφτήκαμε την Alte Pinakothek και θαυμάσαμε τις συλλογές της τής πρώιμης περιόδου τής ιταλικής, γερμανικής, φλαμανδικής και ολλανδικής ζωγραφικής, από τις σημαντικότερες του κόσμου. Η επόμενη στάση μας ήταν η κεντρική πλατεία της πόλης, η Marienplatz, όπου βρίσκεται το επιβλητικό Neue Rathaus, και λίγο πιο κάτω το σύμβολο της πόλης, με τη «μεσογειακή εμφάνιση», η Theatinerkirche. Ήταν ήδη αρκετά αργά όταν τα παιδιά μας ξεχύθηκαν στον κεντρικό εμπορικό δρόμο του Μονάχου, για να αγοράσουν τα δώρα για τους αγαπημένους τους. Την επόμενη μέρα νέες συγκινήσεις μας περίμεναν. Το πρωί συναντηθήκαμε με την κ. Λίλια Διαμαντοπούλου, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Νεοελληνικών και Βυζαντινών σπουδών του Πανεπιστημίου Ludwig Maximilian του Μονάχου, στην είσοδο του κτηρίου στην Geschwister-Scholl-Platz, η οποία μας ξενάγησε στο κεντρικό κτήριο και μετά στο Ινστιτούτο. Η επόμενη στάση μας στο γιγάντιο και δαιδαλώδες, έξι επιπέδων Γερμανικό Μουσείο Αριστουργημάτων Επιστήμης και Τεχνολογίας, μάς πρόσφερε μια μοναδική εμπειρία πλοήγησης στον χρόνο και την ανθρώπινη εφευρετικότητα. Το απόγευμα μας βρήκε στις βαυαρικές Άλπεις να απολαμβάνουμε το απίστευτο τοπίο γύρω από το παγκόσμιο σύμβολο της εποχής του Ρομαντισμού, το κάστρο του Neuschwanstein, και να περιπλανούμαστε μέσα στις αίθουσες του τις επενδυμένες με ξύλο και βαρύτιμα υφάσματα και στολισμένες με τοιχογραφίες που συχνά απεικονίζουν σκηνές από έργα του Βάγκνερ, τον οποίο θαύμαζε ιδιαίτερα ο δημιουργός του, φιλότεχνος βασιλιάς Λουδοβίκος Β΄ της Βαυαρίας. Το επόμενο πρωινό, τη μελαγχολία που γεννά το τέλος ενός ταξιδιού, ήρθε να πυροδοτήσει σαν το ξαφνικό μπουρίνι που βρίσκει τον ανέμελο ταξιδευτή, η σιδερόφραχτη πύλη της εισόδου στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου με τη επιγραφή « Η εργασία απελευθερώνει». Παρά τον μουσειακό χαρακτήρα του στρατοπέδου και την παιδαγωγικού χαρακτήρα ξενάγηση, όλοι αισθανθήκαμε να κυκλοφορούν οι νεκροί και οι νεκροζώντανοι ανάμεσα μας, δίπλα στις τάφρους των αγκαθωτών ηλεκτροφόρων συρματοπλεγμάτων, τα κρεματόρια, τα ξύλινα καταλύματα. Το καλύτερο μάθημα για τα παιδιά μας, τους αυριανούς πολίτες αυτού του κόσμου.
Μέσα από την περιήγησή μας σε όλους αυτούς τους τόπους εκτός από την απόλαυση που χαρίζουν οι αισθήσεις βιώσαμε τη σύγχρονη πολυπολιτισμική Ευρώπη με τον αξιομνημόνευτο πολιτισμό της -το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης δεν το συντηρεί μόνο η οικονομία- αλλά και την πολυτάραχη και γεμάτη πολέμους ιστορία της, μια Ευρώπη που μας υποδεικνύει τον σεβασμό στον πολίτη αλλά και αντιστρόφως τον σεβασμό του πολίτη προς την «πόλη» και τους θεσμούς. Οι απόφοιτοι μας θα θυμούνται για χρόνια αυτή τη διαδρομή μεσούντος του ελληνικού καλοκαιριού στην Κεντρική Ευρώπη της ιστορίας, των Γραμμάτων και των Τεχνών και της δημοκρατίας και τους ευχόμαστε να βρεθούν εκεί ως μεταπτυχιακοί φοιτητές.
Μαριέττα Καλαμαρά
Ακολουθεί βίντεο με φωτογραφικό υλικό από την εκδρομή.